Advies rondom alcoholgebruik
Alle richtlijnen geven aan dat voor alcoholgebruik tijdens de zwangerschap geen veilige ondergrens te geven is en dat belangrijke ontwikkelingsstadia van de vrucht onder invloed van alcohol ongunstig kunnen verlopen. Daarom wordt geadviseerd tijdens de zwangerschap geen alcohol te gebruiken. Over alcoholgebruik in de preconceptiefase is minder overeenstemming. Het gezondheidsraadrapport 'Risico’s van alcoholgebruik bij conceptie, zwangerschap en borstvoeding' (2005) en de GGZ-richtlijn 'Stoornissen in het gebruik van alcohol' (2009) ontraden ook incidenteel alcoholgebruik voor de vrouw en man in de preconceptiefase omdat het de vruchtbaarheid vermindert en de kans op miskramen verhoogt. De NVOG, KNOV en NHG onderschrijven deze aanbeveling niet vanwege het gebrek aan bewijs en de mogelijke ongerustheid die het kan veroorzaken bij vrouwen die net zwanger zijn en incidenteel een glas alcohol hebben gedronken. Problematisch alcoholgebruik is wel reden tot gedragsverandering (NHG, 2011). De Gezondheidsraad adviseert mannen om te stoppen met alcoholgebruik vanaf het moment van kinderwens tot het moment dat zwangerschap is vastgesteld (Gezondheidsraad, 2005). Andere richtlijnen doen hier geen uitspraak over.
Algemene publieksvoorlichting lijkt weinig effect te hebben bij zware drinksters. Alleen door intensieve voorlichting en begeleiding neemt bij deze groep vrouwen het alcoholgebruik af. Voorlichting heeft meer effect bij matige drinksters en blijkt effectiever als die aan beide aanstaande ouders wordt gegeven dan aan de moeder alleen (Gezondheidsraad, 2007).
Tevens moet aandacht worden besteed aan het effect van alcoholverslaving op de gezondheid en de opvoeding van het kind. Een gezin met verslaafde ouders staat een veilige situatie om in op te groeien in de weg. Het programma Voorzorg (NCJ) kan effectief zijn bij zwangere moeders en moeders met jonge kinderen. Indien er zorgen zijn omtrent het gezin kan advies ingewonnen worden of melding worden gedaan bij Veilig Thuis instelling. Voor verdere informatie verwijzen we door naar de NHG-standaard Problematisch alcoholgebruik (NHG, 2014).