Over- en ondergewicht
Een gezond gewicht wordt gedefinieerd als een Body Mass Index (BMI) tussen de 18,5 en 25 kg/m2.
- Er is sprake van overgewicht bij een BMI >25 kg/m2. In Nederland heeft ongeveer 24% van de vrouwen tussen 18 en 34 jaar overgewicht.
- Bij een BMI >30 en 40 kg/m2 wordt respectievelijk gesproken van obesitas en morbide obesitas. Ongeveer 7% van de vrouwen in Nederland heeft obesitas (BMI ≥30 kg/m2)
Obesitas komt vaker voor bij mensen van niet-westerse achtergrond en bij mensen met een lager opleidingsniveau (Leefstijlmonitor, 2015). - Een BMI onder de 18,5 kg/m2 wordt beschouwd als ondergewicht (NHG, 2010). Ondergewicht komt voor bij ongeveer 3-4% van de Nederlandse vrouwen tussen de 18 en 34 jaar (Leefstijlmonitor, 2015).
- Overgewicht bij de vrouw gaat gepaard gaat met een verminderde vruchtbaarheid, meer kans op zwangerschapsdiabetes en zwangerschapshypertensie, obstetrische complicaties en aangeboren afwijkingen.
- Ondergewicht gaat gepaard met verminderde vruchtbaarheid en meer kans op vroeggeboorte en lager geboortegewicht.
- Het is van belang om voor een mogelijke zwangerschap een gezond gewicht (BMI tussen de 20 en 25 kg/m2) te bereiken, eventueel onder begeleiding van huisarts of diëtist.
-
Aanbevelingen voor alle uitvoerders van een preconceptiezorgconsult
Bereken het BMI van de vrouw met een kinderwens die zwanger wilt worden.
Vrouwen met een BMI <20 kg/m2
Informeer vrouwen met een BMI <20 kg/m2 over:
- Het risico op subfertiliteit.
- Het risico op vroeggeboorte en lager geboortegewicht.
Adviseer vrouwen met een BMI <20 kg/m2 om op gewicht te komen (BMI>19) en verwijs indien gewenst voor begeleiding naar een diëtiste.
Verwijs bij verdenking op een eetstoornis naar de huisarts voor een individueel behandelplan en professionele ondersteuning. De huisarts kan indien nodig verwijzen naar een gespecialiseerd behandelcentrum.
Vrouwen met een BMI>30 kg/ m2
Informeer vrouwen met een BMI >30 kg/m2 over:
- De verminderde vruchtbaarheid van de vrouw;
- De risico’s tijdens de zwangerschap, zoals zwangerschapsdiabetes, zwangerschapshypertensie, complicaties bij de baring en mortaliteit van de pasgeborenen;
- De kans op aangeboren afwijkingen.
Adviseer vrouwen met een BMI >30 kg/m2 om af te vallen en op een gezond gewicht (BMI tussen de 20 en 25) te komen alvorens zwanger te worden.
Verwijs
- Indien gewenst voor begeleiding en verwijzing naar een huisarts of direct naar een diëtist;
- Vrouwen die bariatrische chirurgie hebben ondergaan naar de gynaecoloog.
Adviseer vrouwen die bariatrische chirurgie hebben ondergaan een stabiel gewicht te bereiken alvorens te stoppen met anticonceptie.
-
Aanbevelingen voor gynaecoloog
Adviseer vrouwen die bariatrische chirurgie hebben ondergaan:
- Preconceptioneel te (her)starten met het nemen van supplementen met vitamine B12, foliumzuur, ijzer, vetoplosbare vitamines (A, D, E, K) en eiwitten.
-
Referenties
- Factsheet ‘Obesitas’ (KNOV, 2012)
- Guideline ‘Bariatric surgery and pregnancy’ (American College of Obstetricians and gynecologists (ACOG), 2009)
- Richtlijn ‘Morbide obesitas’ (NVvH, 2011)
- Richtlijn ‘Zwangerschap bij obesitas’ (NVOG, 2009)
- Richtlijn ‘Eetstoornissen’ (GGZ, 2008)
- Standaard ‘Preconceptiezorg’ (NHG, 2011)
- Standaard ‘Obesitas’ (NHG, 2010a)
- Standaard ‘Subfertiliteit’ (NHG, 2010b)
- Standaard ‘Amenorroe’ (NHG, 2007)
- Leefstijlmonitor, cijfers gewicht (CBS, 2020)
- Advies Preconceptiezorg: voor een goed begin (Gezondheidsraad, 2007)
- Factsheet Obesity and overweight (WHO, 2015)