IJzer

IJzer is nodig voor de vorming van hemoglobine (Hb). Een lage spiegel van Hb kan klachten veroorzaken als vermoeidheid, kortademigheid en tachycardie. Zwangere vrouwen die deze klachten ervaren, hebben echter lang niet altijd een verlaagd Hb-gehalte (KNOV, 2010). Tijdens de zwangerschap is er een verhoogde behoefte aan ijzer door het toenemend aantal erytrocyten, voor de foetus, voor de placenta en als buffer voor bloedverlies tijdens de bevalling. Het lichaam anticipeert op deze verhoogde behoefte door de absorptie van ijzer te verhogen en ijzervoorraden aan te spreken (KNOV, 2010). 

Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar een verband tussen een laag hemoglobinegehalte en zwangerschapsuitkomsten, zoals groeivertraging, prematuriteit, en perinatale sterfte. Gevonden associaties zijn veelal terug te voeren op andere zwangerschaps- of persoonskenmerken, zoals sociaaleconomische status en obstetrische voorgeschiedenis. Er is geen causaal verband bekend tussen anemie in het eerste trimester van de zwangerschap en minder goede zwangerschapsuitkomsten (KNOV, 2010). 

Interventies/advies
De KNOV adviseert om preconceptioneel het ijzergehalte te bepalen als er risicofactoren zijn voor anemie bij de moeder:

• zware menstruaties
• afwijkende voedingsgewoonten (veganisme, eetstoornissen)
• recente bloeddonatie
• niet-Noord-Europese afkomst
• dragerschap van hemoglobinopathie
• zwangerschap binnen een jaar na de vorige bevalling
• chronische ziektes zoals reumatoïde artritis en de ziekte van Crohn.

Wanneer het Hb <7,5 mmol/L is, dient er, in het belang van de vrouw, behandeld te worden (KNOV, 2010). De vrouw wordt doorverwezen naar de huisarts (KNOV, 2010). Bij vrouwen van niet-Noord-Europese afkomst met ijzergebreksanemie dient de mogelijkheid van dragerschapsdiagnostiek naar hemoglobinopathie (HbP) besproken te worden.